These transcriptions from Konráðs saga keisarasonar are part of a working paper: Alaric Hall, ‘Making Stemmas with Small Samples, and New Media Approaches to Publishing them: Testing the Stemma of Konráðs saga keisarasonar


Fornsögur suðrlanda, ed. by Gustav Cedersciöld (Lund: Berling, 1884), pp. 43-84


1. [p. 43]

Kap. I

ÞAT er upphaf þessarar frasagnar, at einn gofugur kongr ried fyrir Saxlandi, sa er Rikardr hiet. Hann atti at styra aullum heimi fyrir nordan haf. Hann war uitur ok uinsæll ok vel at sier gior; hann war sigursæll j orrustum, uitur ok sniallr j mali, frodur ok forsiall. Hann war kuongadur madur, ok er æigi nefnd kona hans. Þau attv .ij. born, ok hiet Konradr son þeirra, en Siuilia dottir; þat var at agætum giort, hue fogur þau woru, af ollum þeim, sem þau sav. Konradr var elldri þeirra syskina.

Rodgeir hiet einn gofugur jall. Hann war hinn mesti spekingur ok hinn bezti klerkr; hann kunni allra þioda tungur nꜳliga j heiminum; ok suo er a kuedit, at hann kunni allt þat, er madur matti manni kenna j þessum heimi.


2. [p. 84]

þav Konraðr ok Mattilldr gatv .ij. sono; het anar Heinrikr. Eptir Miklagarz keisara tokv þav við riki og nvtv vel ok leingi. Vilhialmr var sendr til fostrs til Saxlandz Rikarði keisara; ok eptir hans dag varð hann þar keisari ok navt vel sins rikiss ok potti éttar bæter. Konraðr hellt virðingv sini ok þotti in viðfregazti alla evi. Hann garði þat til agetis ser, at hann let silslegina grafa ok gvlli ræna þar i epter ok setia viða gimsteinvm, ok lęt þa vera branda fyrir sinvm hallar dyrvm. Hann reð fyrir Mikla garði, meðan hann lifði. En eptir hans dag varþ Heinr(i)kr, sonr hans, stol konvngr, ok hafði mikit af vitro oc vask(l)eik favðvr sins. Hann atti ser son, er Kirialax het; hann var vitr ok vinsell ok vel at ser. — Calla men, at borg sv mvni af monum bygð hava verit fyrir ondverðv, er Konraðr sotti stęinin til, ok mvni ormar ok eitr kycqvendi monnvm grandat hava. — En sia konvngr reð leini sino velldi, ok erv fra honvm margar sogvr merkil(i)gar, þo at ver greiðim þer eigi i þessv skommo mali.

Ein clerkr fan þessa sogv scrifaða astreti eino með þessvm hetti, sem nv erv froðer men vaner fra at segia.


AM 524 4to, 1625–72


1. [p. 105] [NB between this saga and the next is a one-side æfyntýr as well—looks like this MS categorises things as exemplars]


Hier hefst saga

af Konräd keijsarasyne.

þeim ollumm til gamanz & skiemmt

unar sem soddann dæma frödum

æfentijrumm hlijda wilia


[gap for initial]ad er vpp haf þessarar frä

sagnnar ad eirn Rijkur keijsari ried

firir Saxlanndi sa er Rikardur hiet.

hann atte ad stijra ollumm heimi fijrir

nordann haf. hann var vitur & vinn

sæll, frægur & forsiall. hann var kvongadur madur

Ei er nefnd kona hans. þau attu ij Bornn. Son

þeirra hiet konrädur, enn Silvia döttir. þad var

at agiætumm haft hve þau voru frijd. Silvia

var elldri þeirra Syskina. Rodgeir hiet jarl en

hann var hinn mesti Berserkur Suo er sagt ad

hann væri j mestum kiærleikumm innan lanndz

hann kunne tunngur allra þjöda, & frodleik er madur

matte kunna. til wijsdöms. hann atte Son er Rod

bert hiet


2. [p. 162]


Þau konrꜳdur

og Matthilldur gätu morg Bornn ad eiga &

eru hier ij synir þeirra nefnnder hiet annar

þeirra Heinrekur , enn annar Wilhialmur epter

Myklagards konngi Wilhialmur var sendur

til Saxlannds og fosträdi Rikardur keijsare

Wilhialm Tok hann konngs naffnn eptir Rik

ard, og var hinn meste hǫfdinngi Konrꜳdur

hiellt & Rijke synu wel og leinngi. war hinn

frægasti konngur alla daga. Hann gjordi þad til

agiætis sier, ad hann liet fijlslegge grafa og

renna gulli j, og setia vijda gimmsteinumm. Og liet

þad wera dira brannda ijfir hallar dirumm synum

Hann ried firir Mijklagarde ꜳ[with umlaut] medann Gud liede

honumm lijfsstunnder til. Og eptir hanns dag

vard Heinrekur son hans stölkonngur j mykla

$$rde, og stijrde stilliliga sijnu vellde. Og


[p. 163]


haffde mikil aff wænleik faudur sijns. Han$

atte sier þann son er kijrialax hiet. Hann var

witur madur & forsiall. Þad seigia menn ad

borg su mune firir longu bygd haffa werid, er

konradur sotti steinana til og mune ormar

og onnur Eytur kvikenndi hafa monnumm eydtt

Enn kyrialax kongur ried firir rijki sijnu. Og

eru fra honumm margar merkiligar sǫgur

sagdar. Enn einn klerkur fann þessa

Sǫgu & ritadi epter þui sem eru

frödir menn vaner ad seigia

Og prijddu þennan enn rog

samligasta konung morg sni

lldar verk þau er hier

gietur Eij; Nu

lyktur hier

þessan sǫgu


Lbs 1785 4to


1. [f. 17v]


Sagan=af

Konräd Keysara syne

og

Rodbert Svikara

__________________________

Cap 1÷


[f. 18r]


Þad Er upphaf þessrar søgu ad keisari

sa riedi firir saxlandi er Rÿgard hiet hann átti vald ifir

øllumm heimi firir sunnann haf hann var mildur & vinsæll, og vel

ad sier giør umm alla hlute hann var kvongadur & er ei dröttn

ÿng hans nemd hann atti 2 børn, hiet Konräd sonur enn sivi

ilia dóttir þad var af á gætumm listumm ort huad føgu

r þaug voru af øllumm þeim er þug sau konr: var eldri þeirra[?]

siskina, & Rodgeir hiet eirn ágætur Jall hann var hïnn mesti

spekÿngur & besti klerkur hann kunni nær þvi allra þioda tun

gu mál i øllum heimi, hann átti einn kvinnu & eirn son er Rodb:

hiet,


2. [f. 34 r]


þaug Konr’ og Matth’ untust

vel og gät 2 sonu hiet annar Vilhiälmur enn annar Hinrik

eptir Miklag: kóngi tóku þaug riki og untu þess vel og leingi vil

hiälmur var sendur til saxlands og giørdist þar köngur hann hielt virdyngi sïnni

og Rijki, & þötti hinn frægasti alla æfi, hann liet grafa fÿls leggina

til ägiætis sier og gulli vÿda renna og gim steinumm setia og liet þar af

giøra branda fyrir sÿnu hallardirumm hann riedi fyrir Miklag: alla sýna lif

daga en eptir dag[?] vard Hinrik son hans stölkongur og stÿrdi vel og sti

llilega sÿnu rÿki hann hafdi mikid af virurleik módur sinnar og vask

leik fødur sÿns hann ätti þann son er Kijrelax hiet hann var vitur vinsæll og

vel ad sier,

þad seiga menn ad borg sü hafi ädur bigd uerid er K sokti

i steinana enn sÿdar hafi ormar og eitur kvikindi mønum eittd i

þeimm stad og lagst sa ä gullid enn Kirialax (seigir annad riedi

leingi firir sÿnu rÿki og eru margar merkilegar søogur fra

hønum komnar þä ei sie fleira af hønum sagdt i þeßari søgu enn

þessi saga er frä danmørk til þessa landskominn med þeim ha

tti sem frödir menn eru ad komnir og leidum vier so til likta þessu

af þeim nafnfræga: Konrad Keisara sini og ofræga

Rodbert Svikara: Endir.


Rask 31 (from photos in the Stofnun Árna Magnússonar)


1. [f. [?]]


Hier Byriar Søguna af

CONRAD keÿsara syne


Þad er upp haf þessarar frꜳsǫgu, ad eirn Keÿsare ried firer Sax:

landi sä er Rygard het, hann ätte valld ÿfer ǫllum heime fyrer sunnan haf,

hann var milldur & vinsæll vel ad sier giǫr, sigursæll i Orrostum, vitur & sniallur

i mäle, frödur & forsiäll, kvongadur var hann, & er Drottn: hans ei nefnd, þ

ättu ij Børn, het Conrad son þeirra, Enn Silvia Döttur. Þat var

ad ägiætum giǫrt hvad fǫgur þꜹ voru af øllum þeim er þꜹ säu. Conr.

var elldre enn Sÿster hans. Rodgeÿr het eirn gǫfigur Jall, hann var hinn

meste spekingur & beste klerkur, hann kunne nälega ällra þioda Tun

gur i heimenum. & so er adkvedid ad hann kunne allt þat sem madur mätte ne=

ma i heime þessum


2. [f. [?]]


Þꜹ Conr & Matth:

untust miked, & ättu ij sonu het annar Vilhialmur enn annar

Hinrich epter Miklagardskonge. töku þꜹ Conr Rijkid

& nutu þess vel & leinge. Vilh var sendur til Saxlands & vard

mikell hǫfdinge. Conr hellt virding sinne & Rijke & þotte

frægaste kongur alla æfe. hann let agætis sier grafa fylsleg

gina, gulle i renna og gimsteinum setia, & giora þat af Bran

da fyrer hallar Dijrum synum Epter hans Dꜹda vard Hinrich son hans

stolkongur & rykte vel & leinge. Son ätte hann er Kyrielax

het, sa rede og leinge rÿke þar & eru margar merkelegar sǫgur

af honum komnar, þo hier sie ei geted. Kalla menn ad Borg su er Conr

sokte i Steinanna mune fyr af mǫnnum bydg hafa vered enn af Eytur

qvikendum eÿdd. fann eirn kongur þessa sǫgu þannig skrifada ä

einu stræte. Lykur hier søgu af Conrad keysaraSÿne


AM 529 4to (from photos in the Stofnun Árna Magnússonar)


1. [f. 53v]


ÞAd er upp haf saugu þssarar at einn kongur

rikur hefur radid fyrir saxlandi. er Rigardur hiet

hann ꜳtti at rada aullum heimi fyrir nordan ha

f. hann var vitur madur & vinsæll & vel at sier


[f. 54r]


[wrong text—the rest of the beginning is obviously lost]


2.


[lost]


AM 567 4to XVI (from Zitzelsberger 1980)


1. (f. 1v)


...[frasagnar] at ein [gofugr]

[keis]are red fyrir saxlandi sa er Rikard[r]

[st]yra ollum heimi fyrir nordan hafit. hann

[vins]æll ok vel at ser vm alla luti

[orros]tum ok sniallr j mali frodr ok fo[rsiall]

[ku]angadr ok er drottning hans æigi ne[fnd]

[b]orn het son þeirra konradr en sil[via]

[gi]ort hue faugr þau voru af ollum þei[m]

[e]llre þeirra syskina. Rodgeir [het]

[m]esti spekingr ok hinn bezsti kle[rkr]

vitrazsti madr <j> þann tima j land. hann kunni mæ[la]

ok sua er at kuedit at hann kunni al

[j] heimi


2. lost


ÍBR 5-6 fol


Hier Byriar sǫguna af konräd keysara syne.

Þad er vpphaff þeßarar frasǫgu, ad eirnn Gǫfugur keÿsare Ried firir Saxland$

sä er


[v]


[sá er] Rÿgard hiet, hann atte valld jfir ǫllum heime fyrir sunnan haf hann var mill$[...]

[v]insæll, & vel ad sier gior, hann var sigursæll j orrostum, vitur, & sniallur i mäle

frödur & forsiall, hann var kuongadur madur, & er drottning hans eige nefnd, þa$

ättu ij. börn, hiet konrädur, son þeirram enn Sivilia döttir. þad var ad ägiætum giort

$$ fǫgur þau voru af ǫllum þeim er þau säu. Konrädur var elldre þeirra systkina

Rodgeir hiet eirnn gǫfugur jarl, hann var enn meste spekingur, & enn beste klerk$

hann kunne nälega allra þiöda tungur j heiminum & so er[?] äkunded[?] ad hann ku$$$

allt þad sem madur mátte kunna j heime þeßum


2.


þau Konrädur, & Matthilldur vnntust miked, & ättu ij sonu, hiet

annar vilhiälmur, enn annar heinrikur, eftir miklagardz kongr. töku þau rÿked,

& nutu þeß vel, & leinge, vilhialmur var sendur til Saxlandz, & vard mikill hǫfdinge,

konrädur hiellt virdingu sinne, & rÿke, & þötte hinn vitraste, & hinn frægaste

kongur alla æfe, hann liet þad giora til ägiætis sier, ad hann liet fÿlzleggina

grafa, & gulle J renna, & setia vÿda gimsteinum & liet þar giora af branda, fyrir

hallardyrum sÿnum, hann riede fyrir miklagarde, medan gud liede honum lÿfdaga til,

eftir hans daga vard heinrikur son hans stölkongur, & stÿrde vel & stillelega sÿnu

rÿke, & hafde miked af viturleik, & vaskleik fǫdur sÿns, hann ätte

sier þann son,

er Kyrielax hiet, hann var vitur, og vinsæll, & vel ad sier, þad kalla menn at borg

su mune bigd hafa vered fyrir ǫnduerdu er konräd sökte steinana til,

& mune ormar, & eÿturkuikindi monnum eÿdt hafa J þeim stad, enn kirie-

lax kongur riede leinge fyrir sÿnu rÿke, & eru margar merkelegar sogur

af honum komnar, þö ad þad sie ei giet i þeßare frasǫgu, enn eirnn

köngur fann hana skrifada, ä einu stræte, med þeßum hætte, sem nu eru fröder

menn vaner ad segia sÿdan, & prÿdde þennann rausn samasta kong þeßum ordum,

& er nu hier loked þeßare frasǫgu, vmm konräd keÿsara son


Holm 7 4to (A) (Zitzelsberger)


1. lost


2.


þav Konraðr

oc Mattilldr gatv .ii. sono het annar Vilhialmr en annar Heinrikr. Eptir Miklagarzkeisara tokv þav vid

riki oc nvtv vel oc leingi. Vilhialmr var sendr til fostrs til Saxlandz Rikarði keisara. oc eptir hans dag varð

{varþ} hann þar keisari oc návt vel sins rikis oc þotti éttarbæter. Konraðr hellt virðingv sin[ni]

oc þotti inn uitrazti maðr oc inn viðfregazti alla evi. hann gerði þat til agetis ser at hann le[t]

filsleggina grafa oc gvlli rænna þar i epter oc setia viða gimsteinvm oc lęt þa vera bran[da]

fyrir sinvm hallardyrvm. hann reð fyrir Miklagarði meðan hann lifði. en eptir hans dag varþ

Heinr<i>kr sonr hans stolkongr oc hafði mikit af vitro oc vask<l>eik favðvr sins. hann att[i]

ser son er Kirialax het. hann var vitr oc vinsell oc vel at ser. calla menn at borg sv m[v]

ni af monnvm bygð hava verit fyrir ondverðv er Konraðr sotti stęininn til oc mvni or

mar oc eitrkycqvendi monnvm grandat hava. En sia kongr reð leíngi sino velldi oc erv fra

honvm margar sogvr merkil<i>gar þo at ver greiðim þer eigi i þessv skommo mali. einn

clerkr fann þessa sogv scrifaða astreti eino með þessvm hetti sem nv erv froðer

menn vaner fra at segia


Holm 7 fol (B) (Zitzelsberger)


1.


<Þ>at er upphaf þessara<r> frasagnar at einn gofugur kongr rie

d fyrir Saxlandi sa er Rikardr hiet hann atti at styra aullum

heimi fyrir nordan haf. hann war uitur ok uínsæll ok vel at sier

gior. hann war sigursæll j orrustum uitur ok sniallr j máli frodur

ok forsiall. hann war kuongadur madur ok er æigi nefnd kona hans. þau áttv ij

born ok hiet Konradr son þeirra en Síuilía dottir. þat var at agætum

giort hue fogur þau woru af ollum þeim sem þau sa

v. Konradr var elldri þeirra syskína. Rodgeir hiet einn gofugur

jall. hann war hinn mesti spekingur ok hinn bezti klerkr. hann kunní allra

þioda tungur naalíga j heímínum. ok sua er akuedit at hann kunni allt

þat er madur matti manni kenna j þessum heímí.


2. lost


AM 118a/119a 8vo (b) (Zitzelsberger)


1. (from variants list)

Þat er upphaf þessara<r> frasagnar at einn gofugur kongr rie

d fyrir Saxlandi sa er Rikardr hiet hann atti valld yfer aullum

heimi fyrir sunnan haf. hann war milldur ok uínsæll ok vel at sier

gior. hann war sigursæll j orrustum uitur ok sniallr j máli frodur

ok forsiall. hann war kuongadur madur ok er æigi nefnd kona hans. þau áttv ij

born ok hiet Konradr son þeirra en Síuilía dottir. þat var at agætum

giort huad fogur þau woru af ollum þeim sem þau sa

v. Konradr var elldri þeirra syskína. Rodgeir hiet einn gofugur

jall. hann war hinn mesti spekingur ok hinn bezti klerkr. hann kunní allra

þioda tungur naalíga j heímínum. ok sua er akuedit at hann kunni allt

þat er madur matti manni kenna j þessum heímí.


2.

þau Konradur og Matthilldur vntvzt

mikid og gätu ii Sonu hiet annar Wilhialmur enn

annar Heynrikur eptir Miklagarszkong toku þau Rÿki

og nutu þess vel og leinge Wilhialmur var sendvr

til Saxlandz og vard mikill hofdingie Konradur hie

llt virdingu Sinne og Rÿke og þotte hinn vitrazti

og hinn frægste kongur alla æfe hann liet þad giora

til ágiætiz Sier ad hann liet fylSleggena grafa og gv

lle J Renna og Setia vyda gymsteÿnvmm

og liet þar giora Branda fyrir hallardyrum synum hann

Riedi fyrir Miklagarde medan gud liede honum lÿfdaga til

eptir hanz daga vard Heynrikur stolkongr og styr

di vel og stilliliga Synu Rÿki og hafdi mikid af

{af} viturleyk og uaskleyk fodur Synz hann ätti

Sier þann Son er Kirialax hiet hann var vitur og

vinSæll og vel ad Sier þad kalla menn at Borg

Su mune Bygd hafa verid fyrir onduerdu er Konradur sokte

Steynana til og mune ormar og eyturkvikendi monnum

eydt hafa J þeim stad Enn Kiruelax kongur Rie[d]

leinge fyrir Sÿnu Rÿke og erv margar merkeligar Sogu[r]

þo ad vær greynum þær eÿ J þessare fraSogu enn ein

klerkur fann hana skrifada á eynu Stti med þessvm

hætte Sem nu erv froder menn uaner ad Segia Sydann

og prydde þennann RauSnSamata kong þessvm

ordum og er nu hier lokid þessare fraSogn


AM 180b fol (D)


1.

lost


2. [p. 267]


þau conradur . & matthilldur. gatu morg born at eiga . & eru hier ij syner þeira

nefnder hiet annar þeira heinrekr enn annar uilhialmur epter micla gardz kongi uilhialmur uar sendur

til saxlandz? . & fostrade

rikardur keisare wilhialm tok hann kongs nafn eptir rikard. & uar hinn meste hofdingi . Conradur . hielt & Rike sinu uel og liengi &

uar hinn frægasti kongur alla daga. hann giordi þad til agætis sier . at hann liet filslegge grafa & renna gulli j & setia

vida gimsteinum & liet þad uera dyra branda yfir hallar durum sinum . hann ried firir micla garde en[?] medan gud lie

de honum lifsunder til. Ok eptir hanns dag uard heinrekr son hans stolkonngur j micla garde. & styrde stilliga sinu vellde.

& hafde micit af uænleik faudr sins. hann atte sier þann son er kirialax hiet. Hann uar uitur madur & forsiall. þad seigia

menn at borg su mune firir longu bygd hafa uered. er conradur sotti steinana til & munu ormar & onnur eitur kykvendi

hafa monnum eytt. enn kirialax kongur ried firir riki sinu. & eru fra honum margar merkiligar sogur sagdar. Enn eirnn klerkur[?]

fann þessa[?] sogu & ritadi eptir þui sem eru frodir menn uaner[?] at seigia. Ok prydde þennan[?] enn raug[?] samlig

asta konung morg snilldar uerk þau er hier getur ei nu lykur hier þ????? saugu:


Holm 6 4to (E) (Zitzelsberger)


1.

her byriar vpp sǫgo hín<s> kurteisa Konrads keisarasonar

capitulum primum

ÞAT er uphaf þessarar frasagnar at eínn gǫfugr keisarí

red Saxlandi sa er Rikardr het. hann attí at styra miklo riki firir nordan

fiall. vitr var hann ok vinsæl ok vel at ser vm alla hluti frodr var hann

ok fíorsial sigursæl J orostom enn sníallr j malí hann var k<v>ǫngadr

ok er hans drottníng eigi nefnd. þau atto tuǫ bǫrn hed konradr

son þeirra enn Siluía dottir. þat er at agætum giort huerso fǫgr

þau voro. Siluía var þeirra ellrí syskína Rodgeír het Jarl eín gǫfugr j riki keisarans

hann var hínn mestí spekíngr ok bezstí klerkr. Svo er sagt at hann var vitraztr madr j þeim londom

jþann tíma. hann kunní at skilia ok tala allra þioda tungur ok svo er at kuedit at hann

kunní allar þær Jþrottir sem madr máá manní kenna jþessum heímí.


2.

vltimum capitulum de eodem

Enn Konradr kongr tok nu vid rikisstiorn j Miklagarok er mart ꜳgætlikt fra honum

ath segía. þau Mathilldr attu bornn samann. þeirra son var Kirialax keisari ok Em

anuel Grickcíakongr. dottir þeirra var Juta er attí herra Folkí son Juliens hertuga af Bruns

vik ok fra þeim ero komnar allar hinar gǫfguzsto kongaættir badí j Saxlandi ok Miklagar

dí. þat er ok alsagt ath Konradr hefir JBabilon sotta steína þa er fyr var fra sagt

enn leggí filssíns let hann grafa ok gullí bua ok settia sidan vpp sem branda hia hal

lardurum. enn oll ǫnnur híno agætozsto bein let hann bua til ꜳgetz bordbuna

dar. Rikí Konrads kongs ok Matthilldar drottningar stod med mikillí prydí ok virdíng alla

þeirra lifsdaga ok luko vær þar þessí sǫgo. Enn gud gefí ꜳ[with ˝]heyrondum goda

daga nu ok jafnan. A M-E-N


AM 181f fol (Zitzelsberger)


1. (from variants list)

Hier hefst con

radz saga

capitulum primum

ÞAT er uphaf þessarar frasagnar at eínn gǫfugr keisarí

red Saxlandi sa er Rikardr het. hann attí at styra miklo riki firir nordan

fiall. vitr var hann ok vinsæl ok vel at ser vm alla hluti frodr var hann

ok fíorsial sigursæl J orostom enn sníallr j malí hann var k<v>ǫngadr

ok er hans drottníng eigi nefnd. þau atto tuǫ bǫrn hed konradr

son þeirra enn Siluía dottir. þat er at agætum sagt huerso fǫgr

þau voro. Siluía var þeirra ellrí syskína Rodgeír het Jarl eín gǫfugr j riki keisarans

hann var hínn mestí spekíngr ok bezstí klerkr. Svo er sagt at hann var vitraztr madr j þeim londom

jþann tíma. hann kunní at skilia ok tala allra þioda tungur ok svo er at kuedit at hann

kunní allar þær Jþrottir sem madr máá manní kenna jþessum heímí.


2.

vltimum capitulum de eodem

Enn Konradr kongr tok nu vid rikisstiorn j Miklagardí ok er mart ꜳgætlikt fra honum

ath segía. þau Mathilldr attu bornn samann. þeirra son var Kirialax keisari ok Em

anuel Grickcíakongr. dottir þeirra var Juta er attí herra Folkí son Juliens hertuga af Bruns

vik ok fra þeim ero komnar allar hinar gǫfguzsto kongaættir badí j Saxlandi ok Miklagar

dí. þat er ok alsagt ath Konradr hafde JBabilon sokta steína þa er fyr var fra sagt

enn leggí filssíns let hann grafa ok gullí bua ok settia sidan vpp sem branda hia hal

lardurum. enn oll ǫnnur híno agætozsto bein let hann bua til ꜳgetz bordbuna

dar. Rikí Konrads kongs ok Matthilldar drottningar stod med mikillí prydí ok virdíng alla

þeirra lifsdaga ok luko vær þar þessí sǫgo. ÷


AM 179 fol (Zitzelsberger)


1. (from Ziztelsberger’s variants list)

Hier hefur vpp Søgu Hins

kurteisa konrads keisara sonar

capitulum primum

ÞAT er uphaf þessarar frasagnar at eínn gǫfugr keisarí

red Saxlandi sa er Rikardr het. hann attí at styra miklo riki firir nordan

fiall. vitr var hann ok vinsæl ok vel at ser vm alla hluti frodr var hann

ok fíorsial sigursæl J orostom enn sníallr j malí hann var k<v>ǫngadr

ok er hans drottníng eigi nefnd. þau atto tuǫ bǫrn hed konradr

son þeirra enn Siluía dottir. þat er at agætum giort huerso fǫgr

þau voro. Siluía var þeirra ellrí syskína Rodgeír het Jarl eín gǫfugr j riki keisarans

hann var hínn mestí spekíngr ok bezstí klerkr. Svo er sagt at hann var vitraztr madr j þeim londom

jþann tíma. hann kunní at skilia ok tala allra þioda tungur ok svo er at kuedit at hann

kunní allar þær Jþrottir sem madr máá manní kenna jþessum heímí.


2.

vltimum capitulum de eodem

Enn Konradr kongr tok nu vid rikisstiorn j Miklagardí ok er mart ꜳgætlikt fra honum

ath segía. þau Mathilldr attu bornn samann. þeirra son var Kirialax keisari ok Em

anuel Grickcíakongr. dottir þeirra var Juta er attí herra Folkí son Juliens hertuga af Bruns

vik ok fra þeim ero komnar allar hinar gǫfguzsto kongaættir badí j Saxlandi ok Miklagar

dí. þat er ok alsagt ath Konradr hefir JBabilon sotta steína þa er fyr var fra sagt

enn leggí filssíns let hann grafa ok gullí bua ok settia sidan vpp fyrer branda hia hal

lardurum. enn oll ǫnnur híno agætozsto bein let hann bua til ꜳgetz bordbuna

dar. Rikí Konrads kongs ok Matthilldar drottningar stod med mikillí prydí ok virdíng alla

þeirra lifsdaga ok luko vær þar þessí sǫgo. Enn gud gefí ꜳ[with ˝]heyrondum goda

daga nu ok jafnan. A M-E-N


Lbs 2115 4to [?]incomplete[?]

1. [f. 1r]

Sagann af Konrád Keis:

arasyni 1 Cap

Þad er upphaf þessarar frásagnar at eirn gøfugur

keisari rédi firir Saxlandi sá er Rikardur hét hann átti

ad stira miklu riki, firir nordan fiall vitur var hann og

vinsæll og vel ad sér umm alla hluti fridur var hann og for-

siáll og sigur sæll i orustumm og hinn snjallasti i máli hann

var kvongadur og er kona hans ei nefnd, þau áttu 2 bǫrn

hét Konrád son þeirra, enn Silvia dóttir, þat var ad gilled[?]

giőrt huőrsu főgur þau væri Silvia var eldri þeirra syskina

Rodgeir heter[?] Jarl eirn gőfugur i riki keisarans hann var

hinn mesti spekjngur og besti bartskeri og so er frá sagt ad

hann væri vitrastur madur i þeim londom hann kunne og ad

tala allra þjóda tungur, so var ad kvedid ad hann kinni allar

þær jþróttir sem menn kunnu i þann tima


2. [f. 29 r]

21 Cap

Konrád kóngur tók nu vid rikis stjórn i Miklagardi og er margt á

gjætlegt frá honumm ad segia. þaug Mathilldr áttu bőrn sam

ann þeirra son var Kirjalax keisari og Emanuel Grikkía

kóngur dóttir hans var Juta er átti herra[?], Fólki son Jul-

iens hertoga af Brunsvig og frá þeim eru komnar allar

hinar gőfugustu kónga ættir bædi á Saxlandi og á Mik-

lagardi þat er alsagt ad Conr; hafi sókt i Babjlon

steina þá er firr var frá sagt, enn leggi Filsinns lét hann

grafa og gulli bua og setja sidann upp firir branda hjá

hallar dirumm Enn őll ǫnnur bein hjet hann búa til ágæts ha-

llar bunadar Riki Konráds kóngs og Matthilldar dro-

ttnjngar stód med mik$illri[?] prídi og virdjng alla þeirra

lifdaga og ljúkum vér so þeßara sǫgu. Endir

Skrifud Anno 1856 af $ Kristján$[?][...]


Holm 46 fol (Zitzelsberger)


1. (from variants list)

Hier byri

ast

Sagann

af

Konrad keys

ara syne

og

Rodbert Swik

are

1. Cap: Fræding

Clarus keys

ara son

ar

ÞAT er uphaf þessarar fräsaugu at eínn gǫfugr keisarí

red fyrir Saxlandi sa er Rikardr hefvur hetit. hann attí at styra miklo riki firir nordan

fiall. vitr var hann ok vinsæl ok vel at ser vm alla hluti frïdur var hann

ok fíorsial sigursæl J orostom enn sníallr j malí hann var k<v>ǫngadr

ok er hans drottníng eigi nefnd. þau atto tuǫ bǫrn hed konradr

son þeirra enn Siluía dottir. þat er at agætum giort huerso fǫgr

þau voro. Siluía var þeirra ellrí syskína Rodgeír het Jarl eín gǫfugr j riki keisarans

hann var hínn mestí spekíngr ok hinn bezstí klerkr. Svo er allra MannaMäl at hann væri hinn vitraztr madr j þui Landi jþann tíma. hann kunní at skilia ok tala allra Manna tungur ok svo er at kuedit at hann

kunní allar þær Jþrottir sem madr máá manní kenna hier jþessum heímí.


2.

Frä Børnum

Konrädz kongß

og frű Matthilld

ar

÷

Konradr kongr tok nu vid rikisstiorn j Miklagardí ok er nű mart ꜳgætlikt fra honum

ath segía. þau Mathilldr attu bornn samann. þeirra son var Kirialax keisari ok Em

anuel Grickcíakongr. dottir þeirra var Juta er attí herra Folkí son Juliens hertuga af Bruns

vik ok fra þeim ero komnar allar hinar gǫfguzsto kongaættir badí j Saxlandi ok Miklagar

dí. þat er ok alsagt ath Konradr hafvi JBabilon sotta steína þa er fyr var fra sagt

enn leggí filssíns let hann grafa ok gullí bua ok settia sidan vpp til branda hia hal

lardurum. enn oll ǫnnur híno agætozsto bein let hann bua til ꜳgetz bordbuna

dar. Rikí Konrads kongs ok Matthilldar drottningar stod med mikillí prydí ok virdíng alla

þeirra lifsdaga ok luko vær þar þeßari sǫgo. Endir Konradß søgu


Gunnlaugur Þórðarson’s edn


1.

1. Þat er upphaf þessarrar frásagnar, at einn

göfugr keisari rèð Saxlandi, sá er Ríkarðr hèt. Hann

átti at stýra miklu ríki fyrir norðan fjall1; vitr var

hann ok vinsæll ok vel at sèr um alla hluti; fríðr var

hann ok forsjáll, sigrsæll í orrostum, en snjallr í máli.

Hann var kvongaðr, ok er hans drottning eigi nefnd.

Þau áttu tvau börn: hèt Konráðr son þeirra, en Silvía

dóttir. Þat er at ágætum gjört, hversu fögur þau

voru. Silvía var þeirra ellri systkina. Roðgeirr hèt

jarl einn göfugr í ríki keisarans; hann var mesti spek-

ingr ok bezti klerkr. Svo er sagt, at hann var vitrastr

maðr í þeim löndum í þann tíma. Hann kunni at

skilja ok tala allra þjóða tungur, ok svo er at kveðit,

at hann kunni allar þær íþróttir, sem maðr má manni

kenna í þessum heimi.


2.

22. En Konráðr tók nú við ríkisstjórn í Mikla-

garði, ok er margt ágætligt frá honum at segja. Þau

Matthildr áttu börn saman; þeirra son var Kiríalax

keisari, ok Emanúel Grikkjakonungr. Dóttir þeirra var

Júta, er átti herra Fólki, son Júlíens hertoga af Brúns-

vik1, ok frá þeim eru komnar allar hinar göfgustu

konungaættir bæði í Saxlandi ok í Miklagarði. Þat er

ok alsagt, at Konráðr hefir í Bibílon[typo?[?]] sótta steina þá,

er fyrr var frá sagt, en leggi fílsins lèt hann grafa

ok gulli búa, ok setja síðan upp fyrir branda hjá

hallardyrum, en öll önnur hin ágætustu bein lèt hann

búa til ágæts borðbúnaðar. Ríki Konráðs konungs ok

Matthildar drottningar stóð með mikilli prýði ok virð-

ing alla þeirra lífsdaga. Ok lúkum vær svo þessarri

sögu2.

[fns:

1) eptir handritunum 524 og skinnbrotinu 180 B áttu þau

Konráðr tvo sonu: Heinrek og Vilhjálm, en öngva dóttur. Varð

Vilhjálmr keisari i Saxlandi eptir föðurafa sinn, en Heinrekr

konungr í Miklagarði, ok hans son var Kirialax. 2) þannig

B, D; nú lýkr hér þ. s., C, F; en guð gefi áheyröndum góða

daga nú ok jafnan. Amen, bœtir A við.]


JS 8 fol http://handrit.is/en/manuscript/view/is/JS02-0008 reallylovely MS!


1. 301v

Hier Biriast Sagan Af

Konrde Syne Rÿgards

Keisara. Cap 1m


Þad er upphaf þessar

ar frasagnar ad Eirn Gǫfugur keysare

ried firer Saxlande Sá er Rÿgardur het

hann atte ad Stÿra miklu rÿki firer nordann fiall

Vitur var hann & vinsæll & vel ad sier umm alla hlu

te frodur var hann & forsiall Sigursæll i orustum Sniallur

i mäle hann var kuőngadur & Er Drottnÿng hans ei ne

fnd þau attu Tuǫ Bǫrn het Conradur son þeirra Enn

Silvia dóttir þad er ägiætumm Sagt hvorsu fǫgur

þau voru Silvia var þeirra Elldre Siskina Rodgeyr

het eirn Jarl Gǫfugur i rÿki Keÿsarans

hann var hinn meste Spekÿngur & beste klerkur so er

Sagt hann var vitrastur manna þar i lǫndumm i þann Tÿma

hann kunne ad skilia & tala allra þioda tungur & so er adkvedid ad hann kann

Allar þær Jþröttir sem madur mä manne kienna i þeßumm heÿme


2. 312r

Enn Conr K: Tok nu vid Rÿkis stiorn

i Mikla Garde & Er margt ä Giætligt frä honum sagt þꜹ Matth: attu Bǫrn sa

mann þeirra son var Kirilax Keisare & Emanuel Grickia Kongur þeirra Dotter

var Juta er atti herra Floki son Juliens herstuga af Brunsvÿk & frä

þeim eru komnar allir hinir Gǫfugustu kőnga ættir bædi J saxlande & i Mikla

Garde þad er og alsagt ad conr: hafe i Babbilon sokt steÿna þä er fir var frä

sagt Enn leggi fÿlfsins[?] liet hann Grafa & Gulle bua & setia sydan vpp sem branda hiä

hallurdirum Enn ǫll hin ǫnnur ägiætustu bein let hann bua til ägiæts Bordbunadar riki

conr K & matth: drott: stőd med mikilli Prÿde & virdyng alla þeirra lyfdaga,

Þad er nu þui næst ad sonur Rodb: & Silvia sem Eyrekur het őx vpp hiä Modur

sinne & var Aungvann þeckur lærde hann Jþrottir sem ungum mǫnnum voru i þä daga

tÿdkannlegar þar til [catchword]


[312v]


tÿd kann legar þar til hann vard þroska fullur lagdist hann þä i hernad & vard ovinsæll

af Räne sem hann hafir vid kaupmenn & bændir hiellt hann þvi framm nockur sumur allt so lengi

þeir hittust i hernade härekur hinn ramme & Eyrikur hinn Jlle & er so sagt ad for

rædenn si$e best samann færdu þeir strÿd vppä hertrigg Kong sem ried firer

Gardarÿki þar fiell härekur firer Triggva Kongi af saxlande sem seigir

i sǫgunne af hrÿng & Triggva þar epter sueyk Eÿrÿkur

Triggva Kong & epter þad hefnde hrÿngur ä Eyryki

& drap hann i Eyra sunde er þad sagt ad þesse[?] Eyrykur hafe

vered fader Wilhiälms suikara sem Geted er i sǫguni af

Gǫnguhrőlfe & lukumm vier so þeßare

Saugu


Lbs 152 4to


1.

Sagann af Conräd Keisarasyne

og Rodbert Svikara

Cap:1. þad er upphaf þessarar sǫgu ad eirn gǫfigur kongur rie

di firer Saxlandi er Rigardur hiet hann ätt Valld yfir ǫllumm heima[?]

firer sunnann hafid, hann var milldur og Vinsæll og vel ad sier gior[?] umm

alla hluti hann var qvongadur og er drottn: hans ei nefnd[?] þaug attu

2 born hiet Conrad son hanns enn Symilia dottur; þad var ad agiætum

haftt[?] hvad fogur þaug voru bæder; af ǫllumm þeim er þaug sau Conrad var

elldri þeirra Systkina. Rodgeir hiet[?] agiætur jall hann var

hinn mesti spekingur og besti riddari[?]


2.

þaug Conr: Og Matt: vntust mikid og ättu 2 sonu, hiet annar

Rïg: enn annar Henrik eftir Miklag:k:, toku þeir Rïki og nutu

þess vel og leingi, Rig: var sendur til Saxlands og vard þar mikill

hofdingi. Conr: hiellt vyrdingu sini og rïki og var hinn frægsti

alla æfi; hann liet grafa fylsleggina til ägiætis sier og gulli

vyda i $erna[?] samt gim steinum setia[?], og liet þar af giora branda fyrir


[f. 83v]


synum hallardirum hann riedi fyrir Miklagardi medann gud $$te honum

lifdaga til enn eftir hanz daga vard Henric son hans stölk: og riedi vel og

stilliliga synu rïki þ[?] hann hafdi mikid af viturleik og $$$$$$

fodur[?] sins, hann ätti sier þann son er kinalax hiet han var vitur og

vinsæll og vel ad sier. þad kalla menn ad borg su hafi bigd ve

rid fyrir onduerdu er Conr: sokti steinana ; og hieti Babilon, og ha

fi af ormum og eiturqvikindum $$$$lagt kynalax K: riedi

leingi firir synu Rïki og erv margar merkeligar sogur frä honum þo vier

Greinumm þær ei i þessari bok Enn ein kongur fann hana skrifada ä einu

stræti med þessum hætti sem nu eru frödir menn vanir ad segia sydan

og priddi þennann Rausnsamasta K: þessum ordum

og er hier nu lokid þeßari fogru

fräsogu


Lbs 1217 4to


1.

[...]

[...] er upphaf þeßarar søgu ad f$ [...]

[...] Rigardur hiet h[...]

arrrgh


2.

[...] konradur Og Matth[?] unntuz mikid og gätu 2 sonu het annar

[...]garda enn annar Henrik efter Miklagards[?] Eign[?] toku

[...] og nutu þess vel og leynge Rygardur var sendur

[...]s og $rd þ[?] mikill hofdinge Konradur hiellt vyrdjngu [...]

[...] hin frægaza alla æfe hann liet grafa Vylsleg[?][...]

[...]s Sier og gulle vyda i $$$na samt gymstein[...]

setia og[?] liet[?] [catchword]


[f. 16r]


[...]

[...]dan gud linde honum lyfdaga enn eftir[?] hans daga [...]

[...] hans stolkongur og riedi vel og stillelega synu r[...]

[...] hafde[?] mikid[?] af vite leyka og Roskleyka fodur[?] syn

[...] atte sier þann son er Kyralax heter[?] hann var vitur og vinsæll og

[...]l ad sier þad kalla menn ad borg Su hafe biggd verid fyrir ond

[...]u er Konrad sokte steinana j[?] og hete Babilon og hafe af

[...]mum og eytequikindum $yd$lagz Kyrialax kongur Riedi leing


[...] synu ryke og ero margar merkeligar sogur fra honum þott vier greyn

$$ ey i þeßare bok en eyrn kongur fann hana skrifada ä

Eynu stræte med þeßum hætte sem nu ero froder menn vanir ad

seigia sydan og prydde þennan Rausnsamaza kong þeßum ordum

og er hier nu lokid þeßare fogru fra sǫgu Finis ergo[?]


Lbs 4825 4to http://handrit.is/en/manuscript/view/is/Lbs04-4825


1. [f. 146r (= p. 289)]


Hier byriast

Sagann af Konrade Keisarasyne

fyrste Cap.

Þad er upphaf þessarar fräsagnar;

ad eirn gøfugur Keisare riede fyrer Sax=

lande er Rÿgardur hiet, hann ätte ad Stÿra miklu

Rïke fyrer nordann fiall, Vitur var hann og

Vinsæll, og vel ad sier umm alla hlute, fródde

og for siáll, Sigursæll í orustumm, Sniallur í Mä

le, hann war Kvongadur, og var Drottníng hanns ej

Nefnd, þau áttu tvǫ bǫrn, og hiet Konrädur

sonþeirra, Enn Silvïa Dótter, ägiæt og fǫgur

Voru þaug, Silvía var Elldre þeirra Syskina

Rodgeir hiet Jall Eirn göfugur í Rÿke keisara

hann var hinn meste Spekíngur og beste Clerkur

so er sagt ad hann være Vitrastur í þeim lǫndumm

í þan týma, hann kunne ad skilia og tala allar

Tüngur, og so er ad komed, ad hann kann allar

þær Jþrótter sem Madur má Manne kenna í þess-

umm heime


2. [f. 164v (= p. 326)]

Enn konrädur, tók

vid Rÿkisstiórnanne í Garda Rÿke, og er margt ägiætt

frä hónumm sagt, þaug Matthilldur ättu bǫrn sam

ann, þeirra son var kýrelax keisare, og Emmamel,

Grickia kóngur, þeirra Dótter var Jüla hana

ätte herra Főlke, son Júlíens hertoga, af Brúns

vÿk, og frá þeim eru komnar allar hinar gǫfugustu

kónga ætter, bæde í Saxlande og Miklagarde, kon=

rädur keisare sókte steinana í Babílon, Enn Fijlsb$n=

enn liet hann Skafa og gulle buúa, og Setia hiá hall=

ar dyrumm til sínes, Rike Konräds og Matthilldar

Drottníngar, stód med mikillre prïde, og Vyrd=

íng alla þeirra lífdaga. og líukumm vier nú

sǫgu þeßarre.

þad er nü því næst ad Seigia ad Sonur Rodberts

og Silvíu sem Eíríkur hiet; őx upp hiá módur

sinne og var aungumm manne þe$$$ír, lærde hann

Jþrótter sem ungumm mǫnnumm voru tÿdladar[?] í

þá daga, þar til hann var þroska fullur, lagdest hann

þá í hernad, og vard ővinsæll, af Ráne sem hann

hafde vid kaupmenn og bændur, hiellt hann þvj

framm[catchword]



[f. 165r]


framm nokur Sumur, allt þar til hann hitte í Her=

nade Härek hinn Ramma og Eirijk hinn Illa, og er so

sagt ad forriedenn Eige best samann, færdu þeir strïd

uppá Hertrigg kóng sem Riede fyrer Garda-

Rïke, þar fiell Harekur fyrer Triggva kónge af

Saxlande, sem seger í Sǫgu af Hring og Triggva;

þar Efter Sveik Eiríkur Triggva kóng, og epter

þad hefnde Hríngur ä Eírÿke, og Drap hann í Eyrar

Sunde, Er þad sagt ad þesse Eírykur hafe vered

fader Wilhjälms svikara, sem getid er í Sǫgumm

af gaunguHrőlfe, . Og $idast so þeße Eírijks

frá saga, og Sǫgunnar Appendix, so sem

hier er Ritad. ~


ÍB 102 8vo


1. [f. 1r]

Hier

Birjar saugu af

Konrde keisara sÿne

1 Cap


Þad er upphaf þess

arar søgu ad eirn gøfugur keis=

are Ried firer Sagslande S er

Rÿgardur hiet hann tte ad stÿra

micklu Rÿke firer nordann fiall,

vitur var hann og vinsæll og vel

ad sier umm alla hlute, froodur var

hann og forsiall, sigur sælli orus$$

umm, sniallur i mle hann var

kuongau$


[f. 1v]


kvongadur og er Drottning hans ei

nefnd, þaug ttu Tuø børn hiet

konRdur son þeirra enn Silvija Döttir,

ei verdur ordumm ad þui komed hu=

ørsu føgur þaug vőru, Silvija var

þeirra Elldre sistkina, Rodgeir hiet

Eirn Jall gøfugur i Rÿke keisarans,

hann var hinn meste spekingur, og

Beste klerkur, þad er sagt ad hann

være hinn beste klerkur og vitraste

madur, i þeim løndumm, i þann Tijma,

hann kunne ad skilia og Tala allra þi=

ooda Tűngur, og so er ad kueded ad

hann hafe kunnad allar þæri þrőtter

sem


[f. 2r]


sem madur m nema og kunna

i þessumm heime,


2. [f. 48r]


þaug

Matthilldur


[f. 48v]


matthilldur og konrdur ttu Bø=

rn samann þeirra son hiet kirdar

keisare, og emanűel, grickia koongur

þeirra doottir var Jűta er tte herra

son Juliens hertoga af Bruns

vijk, enn fr þeim eru komnar all

ar hinar gøfuga starkoong a ætt

er, Bæde i Saxlande og mickla

garde, þar er og af sagt ad konrd

ur haf ei Babelon soogt steina þ st

eina[added in margin] er fir var fr sagt, enn legge fijlsens

liet hann grafa & gulle Bűa, og setia

sijdann upp sem Branda hi hall=

ar dirumm, enn øll ønnur hin giætu =

stu Bein liet hann Bwa til = giæts

Bords Bűnadar, Rijke konrds og

matthilldar stood med mikellre prijde og

virding alla þeirra lijfdaga

og


[f. 49r]


lijkur hier so þeßare søgu umm sijdir

~~~~~~~~~~~~~~~~~~

appenndigs eda lijtell vid bætir

Þad er nű þui næst ad sonur Rodberts

og sivid sem eirekur hiet vőgs upp

hi moodur sinne, og var eingumm

feckur, lærde samt i þrőttir sem űngum

mønnumm vőru i þ daga tijd kannlegar,

þar til hann vard þroska fullur, lagdest

hann þ i herRad, og vard ővin sæll af

Rne, sem hann hafde vid kaup menn

og bændur, hiellt hann þűi framm nockur

sumur allt so leinge ad þeir hittust i he

rnade hrekur hinn Ramme og eirekur

hinn ille og er so sagt ad forRæd enn

sie best saman, færdu þeir strijd upp

her Trigg samann, sem riede firer ga

rda Rijke, þar fiell hrekur firer Tri=

iggiva


[f. 49v]


Triggva, koonge af sagslande, sem

seiger i søgunne af hrijn og Trigg

va, þar effter sveik eirekur Trigg =

va koong og epter þad hefnde

hrijngur ä Eireke og drap hann i

Eijrarsunde, er þad sagt ad þessi

Eirekur hafe vered fadir Wilhialms

suikara sem gieted er i søgunne af

gøngu hrőlfe, og endast so þesse

Eiregs fr søgn, og søgunnar

appendix med so ordudu nidur

lage T.J NES [I think]

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~



Lbs 3933 8vo (NB it follows Dínus saga, since the end of §2 links it to that saga.)


1.

pag: 20 Conrads 7 Januari 1849

_________________________


Sagann af

Conradi keisara sini

I Capituli

Rygardur hiet keisari, hann

riedi firir Saxlandi, hann atti ad styra

øllum heimi firir nordann haf, hann var vitur

og vinsæll, frægur og forsiáll, hann var kv:

ongadur, madur, þó ei sie gietid nafns henn:

ar, nie ættar, þau áttu tvø børn, son þeirra

hiet Conrád, en dóttir silvæn, edur silvya,

þad var ad gátu haft, hvad þau voru fryda,,

Silvya var eldri, þeirra systkina Rodgeir

hiet Jall eirn, hann var hinn mesti berserkur,

þó er sagt, hann væri i mesta kiærleika, vid

keisara Jnnanlands. hann kunni tungur allra

þióda, og allann fródleik er menn máttu ku:

nna, til vysdóms,


2.


19di Capituli ~

þaug [catchword]


[p. 57]


saga 57

_________________________


þau Conrad og Matthildur

áttu mørg børn, eru hier tveir sinir þe:

irra nefndir, hiet annar Rygardur enn annar

vilhialmur eptir miclagards kongi, enn Ry:

gardur eptir Sagslands keisara, og vard enn

mesti høfdyngi, enn konrád var frægasti kongr

alla daga hann giørdi þad til ágiætis sier, ad

hann liet grafa fylsleggina, og hafa til dira

branda, ifir hallar dirum synum, hann styrdi

miclagardi medann gud liedi honum lýf stu:

ndir enn efttir hannshinrik Rygardur son hanns,

kongur i miklagardi, son hanns kiriláus var

forsiáll madur, þad er ætlun manna ad sú bo:

rg muni firir laungu bigd hafa verid, sem

Conrad sókti steinana til, og hafi þeir lagst á

gull og ordid ad ormum, kiriláus kongr riedi

synu ryki medann hann lifdi, enn eirn klerkr

fann þessa søgu so ritada sem hier seigir

og lúkum vier svo søgu Conráds keisara

sonar og Rodberts svikara, ~ ~ ~ ~ ~

_________________________

þad er og søgn sumra manna, ad ormarnir

hafi verid dynus hinn Drambláti, Fyló

mei og þeirra hird og hafi þau aptur

farid ad reina listir synar

_________________________


skrifad á Midskieri i Hornafirdi og

Endad 4 Febrúari 1844 af GGudmunds[squiggle]


JS 407 8vo (no page nos or folio nos)


1. A verso.


Sagann Af

Conrꜳd Keisara Syne

1 Cap.


Rÿgardur h. keisare, hann Riede fyrir Sax

lande, hann ätte ad stÿra øluum heime

fyrir nordan haf, hann var vitur & vinsæll, frægur

& forsiꜳll, hann var kvongadur, madur, þo ei sie

gietit um nafn hennar, nie ætt, þaug ättu tuø

born, son þeirra h. Conrꜳd, en Silvia dottir, þad var

ad gätu haft, hvad þaug voru frijd, Silvia var

eldre þeirra sistkina. Rodgeir h. Jarl einn,

hann var hinn meste berserkur, þo er sagt hannre i mesta

kiærleika vid keisara ynnann lands, hann kunne Tűngur

allra [catchword]


[next page; a recto]


allra þiőda, & allra frődleik er menn mättu ku

nna, til výsdoms


2. A recto.


19 Cap.

Þaug Conrꜳd & Matthilldur ättu morg born,

eru hier 2 sinir þeirra nefndir, hiet Annar henrich.

enn Annar Vilhiälmur eptir miklagards konge, Ryg

ardur keisare Andadest, tok hann sijdan nafn eptir keisarans

dag, & vard hinn meste høfdinge, en Conräd var

frægste kongur alla daga, hann giorde þad til Agiætis sier,

ad hann liet grafa Fijls leggena & hafa til dirabra

nda yfir hallar dirum sijnum, hann stÿrde Miklagarde ꜳ

medann gud liede honum lijfstundir, en eptir hann henrich

son hans var kongur y Miklagarde, son hans chirelaus

var forsiäll madur, menn vilia sanna[?] ad su borg mone firir

laungu bigd hafa verid er Conräd sökte stein

:na til & hafe so lagst ä gullid & ordid ad orm

:umm, chirelaus Riede sijnu Rÿke medan

hann lifde, en einn klerkur fann þessa søgu sem hier

seigir, & liükumm vier so søgunne af Conräd

Keisara Syne og Rodbert Svikara.

~~~~~~~~~~~~~~


ÍBR 59 4to


1. f. 1r

Sagann af Conrad Ceisarasyni

firsti capituli

Þad er upphaf þessrar søgu ad eirnn Rykur keisar$

Riedi firir Saxl: er Rijgardur hiet hann atti ad stÿra øllum he$

mi firir nordan haf hann var vitur & vinsæll fræg$ & forsiall hann var kvong

adur þo ei sie gietid nafns hennar þꜹg attu 2 b orn son þeirra hiet Conrad enn

Silvija dottir þad var ad A giætum haft hvad þꜹg voru frid Silvija var elldri þeirra sist

kina Rodgeir hiet jall einn hann var hinn mesti kappi so er[?] sagt hann væri mestumm

kiærlei’ vid kesarann & vinsæll ynnann lands hann kunni tungur allra þioda & fro$

lei’ er menn mattu kunna & vysdoms


2. f. 12v. edges missing or illegible a lot of the time.

Conr: & Matth: Attu mørg børn & eru hier 2 sijnir þeirra nefndir hinrik [...]

$jlhialmur eptir Miklagards kongi hann var sendur t saxl: & fostrade Rijg: ha [...]

to’ hann nafn eptir Rijgard keisara & var hinn mesti Høfdingi Con hi$ [...]

$ijki sijnu vel & leingi var hann hinn frægasti kongur alla daga hann giørdist t Agiæt$ [...]

$s ad hann liet grafa fijllsleggina & Renna ij gulli & setia gimsteinum vid$

$ liet þad vera dijra branda yfir hallardijrum sijnum hann Riedi firir miklagard$$$

medan hann lifdi & eptir hann vard Hinrik son hans stol kongur ij miklagardi & stijdi hann

$$illilega sýnu Rij’e & þar med hafdi hann mikid af fridleik fødur sijns hann atti þan $

$$ kijrilax hiet hann var vitur madur & forsiall þad seigi menn ad borg su mune bigd

$afa verid er Conrad sokti til steinnanna & mune ormar & ønnur eitir kvikindi ha

$$$ monnum eidt$ en Kirijlax kongur Riedi firir Rijki sÿnu & eru fra hann margar

$agdar enn einn klerkur fann þessa søgu eptir þad sem frodir menn eru vanir ad

$eigia & lꜳtum vier so ad seigia fra Conrad Keisra sini & Rodb: svi$



ÍBR 43 8vo


1. p. 237

Sagann af Conrade[?] Keisarasjni

1 Capitule

Þad er upphaf þessar søgu ad

eirn Rikur Ceisare Riede firir Saxlande

er Rigardur hiet hann atte ad stira øllum

heimi firir nordann haf hann var vitur

& vin sæll frægur & for siæll hann var ko

nguadur þo ei sie gietid nafns hennar þa

ug attu 2 born son þeirra hiet conrad enn

silfia dottir hann var ad agiætum hapt hvad þaug

voru frid Silfia var elldre þeirra syskina

Rodgeir hiet Jall eirn hann var hinn meste

kappe so er sagt hann være hinn i mestum kiær

leika vid keisarann & vinsælld Jnnannlands hann

tune tungur allra þioda & frodleik er menn ma

ttu kienna & vijsdoms


2. p. 265

þaug con & Matthilldur attu morg børn

& eru hier 2 sinir[?] þeirra Hinrik & Vilhialmur

eptir miklagards kge hann var sendur t saxlands

& fostrade Rigard kge hann tok hann nafn eptir Rgard

kge & vard hinn meste hofdinge con hielt & Rike

sinu vel & leinge var hann hinn fræknaste kgur alla

Daga hann giorde þat til agiætis sier ad hann liet gr

afa Fils leggina & Renna i gulle & setia gim

steinum vida & liet þad vera dira branda

jfir Hallar dirum sinum hann Riede firir

mikla garde med onn hann lifde & eptir hann vard

Hinrik son hans stol kgur i, miklagarde

& stirde hann $$ rike sinu stillelega[?] & lejnge

& þar med hafde hann mikid af fridleik fodur

sins hann atte þan son er kierilax hiet hann var


p. 266


hann var vitur mudur & for siall þad seigia

menn ad borg su mune bigd hafa verid

er conrad sokte til steinana & muni ormar

& onur eitu kuikinde þar monnum eitt enn kir

jlage kongur riede firir Rike sinu & eru

fra hann margar søgur enn eirn klerkur fann

þessa søgu eptir þui $$ frodir menn eru

vanir ad semia latum vier liukum

vier so ad seig fra Conrad Keisara

sine og Rodbert suikara

[and in tiny faint letters the date, scribe, conceivably place—definitely Þorður; the date is known anyway]


ÍBR 42 8vo


1. p. 1

Sagan af Chonrad

keisara sini 1 Cap

Rygardur hefir keisari heit

ad hann riedi firir sags landi hann

atti ad stira őllumm heimi firir nord

ann haf hann var vitur og vinsæll

frægur og forsiall hann var kvong

radur madur enn ei er hier nemd

þaug attu tvő born son þeirra hiet kon

radur enn silvia Dóttir þad var ad a

giætumm haft huersu þaug voru v

æn silvia var eldri þeirra siskina

Rodgeir hiet jall hann var hin hræ[?]

ustasti madur so er sagt han var

hinn[?] mestum kiærleika innann lands han

kunni tungur allra þioda & frodleik

er madur mátti kunna til visdoms


2. p. 37

þau Conr og Matth

gátu mörg börn samann og eru þe

irra sinir 2 nemdir hiet annar Ha[?]

v$$ur enn annar vilhialmur eptir

Miklagards kóngi, vvilhialmur v

ar sendur til sagslands og fóstra

di Rigardur keisarison Conrad

hielt ryki sinu vel og leingi og v

ard hinn frægasti kongur alla sjna

daga. hann gierdi þad til agiætis

Sier ad hann hét grafa filsleggina

og renna þar i gulli og setia vida gi

mmsteinumm og liet þad vera dira

brand yfir hallar dirumm sinumm hann

riedi firir miklagardi medann gud liedi

hanumm lifs stundir til, og eptir þad va

rd hinrik son hans stólkonungur i

miklagardi og stirdi vel sinu riki

þar [catchword]


[p. 38]


þar med hafdi hann mikid af fridleik föd

ur sins hann atti son er kierielax hiet

hann var vitur madur og forsiall

seia menn ad sú borg hafi firir la

ungu af mönnumm bigd verid er konrad

sotti steinana til og muni ormar og önnur

eitur kvikvindi mönnumm eitt, enn kierilax

kóngur riedi firir riki sinu og eru

frá honumm miklar og margar sögum

sagdur enn eirn klerkur fann þeßa

sögu vitanda og skrifadi eptir þad sem

fródir menn eru vanir ad seigia, og pri

ddi þennann Röksamlega kóng mörg

snildar[?] verk og er$ þeirra hier giet

id og likum hier so sögu af Conradi

keisara sini. ~~ Endir.


JS 635 4to


1. p. 43

Sagann af Conrad keisara syne

1 Capitule

Rijgardur hiet keisare hann riede fyrer Saxlande, hann ätte ad

stÿra øllumm heime firer nordann haf hann var vitur & vinsæll

frægur og forsiäll, hann var kvongadur madur enn ei er gietid umm nafn

hennar, þau ättu 2 børn, son þeirra hiet Conrädur, enn sijlvija dóttir

þad var ad ägiætum haft huørsu þau voru væn Silvija var elldre

þeirra syskyna. Rodgeir hiet Jarl eirn, hann var hinn hreaustastur madur

so er sagt ad hann være i mestum kiærleika Jnnannlands, hann kunni tungur

allra þioda og frödleik er madur mätte kienna[?] til vÿsdóms


2. p. 67

þau Con. & Matth. gatu mørg born

& eru 2 hier synir þeirra nefnder, hiet annar Hinrijkur, enn annar Vilhialmur epter

miklagards konge, vilhialmur var sendur til Saxlands & föstrade Rÿgardur keisare hann

$ h$t vel & leinge & var hann frægaste kongur alla daga, hann giørde þad til agiæt

$$ sier, ad hann liet grafa fyls leggenna & renna gulle i, & setia vyda gim

steinumm og $$$ [catchword]


[p. 68]


steinum & liet þad vera dyra brand yfir hallar dyrum, hann riede firer mikla

garde alla medur Gud liede honum lýfstunder til, & eptir hann vard hinrik son

hans stöl kongur i miklagarde & stÿrde stillelega sÿnu Rÿke, þar med hafde

hann mikid af frÿdleike fødur sÿns. hann ätte son er kirielax hiet, hann var

vitur madur & forsiäll, þad seigia menn ad su borg mune hafa firer laungu bigd verid

er Conrädur sockte steinana til & mune ormar & ønnur eitur kvikinde hafa

mønnum eidt ~ enn kirialax kongur riede firir rÿke synu & eru frä honum margar

& miklar søgur sagdar. enn eirn klerkur fann søgu ritada, & skrifadi

epter þad[?] sem fröder menn eru vaner ad seigia & prÿdde þennan røgsamlegakong

mørg snilldar verk, & er hier ei þeirra gietid. Og lÿkur hier søgu Con

rads keisara sonar. og lifid aller heiler.


Lbs 1687 8vo


1. (from photos I took; page 1, I think—but maybe I’ve misunderstood the pagination of this MS from my photo)


Her birjar

Sagann af Konrádi kei,

arasini i Capituli

Rygard hefur keystari heitid, hann rédi firir S=

axlandi hann átti ad stýra øllum heimi firir n=

ordan haf, en var vitur & vinsæll sægur[?] & forsiall hann var kvo=

ngadur madur, Enn ei er hú hér nefnd, þꜹg áttu 2 bőrn

son þeirra hét Conrad enn Silvija dottir þad var ad

ágætu haft huersu[?] þꜹ voru væn, Silvija var eldri,

Jall var i Rikinu er Rodgeir hét hann var hinn frꜹ

stasti[?] madur so er sagt, so er sagt ad hann væri i mestum

kjærleika innann[?] lands, hann kunni Túngur allar þjo=

oda & frodleik er madur mátti kunna til visdóms,


2. (from photos; p. 39)

þꜹg Con: & Matth: gátu mőrg

bőrn & eru hér 2 sinir þeirra nefndir hét annar

Hinrekur enn annar vilhjálmur, eptir Miklaga=

rds kongi Vilhjálmur var sendur til Saxlands og

fostradi Rigardur keysari hann vel, Conradur

hélt Riki sinu vel & lengi & var hann frægastur

kongur alla daga, hann gjőrdi þad til ágætis sér

ad hann lét grafa fýls leggina & Renna Gu=

lli & settja vida Gymsteinum & let þar vera

dyrabrand yfir hallar dyrum synum, hann Réd

firir Miklagardi & styrdi stillilega sínu Riki

$medan Gud ledi honum lifstundir til & eftir hann

vard kongur i Miklagardi Hinrik son hans og

styrdi sinu Riki þar med hafdi hann mikid af fr=

ngleik fődur síns, hann átti son er Kyrilax

hét hann var rikur madur & forsiáll. þat seiga menn ad sú

borg muni hafa firir lꜹngu bigd verid er Conr:

sokti Steinana til & muni Ormar & onnur Eytur

qvikindi hafa monnum eidt, enn kyrilex redi firir Riki


[p. 40]


sínu & eru frá honum margar & miklar sőgur sagdar

enn einn klerkur fann þeßa sőgu Ritada & skr=

ifadi eftir þar[?] sem fródir menn frá seigia[?] & priddi þe

nann roggsamlega kong med mørg snildar verk & her

er ej gétid þeirra og líkur so sogu Conrads ke=

ysara sonar. & lifid allir sælir & heilir


Lbs 1654 4to


1. [f. 1r]

Hier byriar saugu af kon$[...]

syne

Þad er uphaf þessarar frasøgu ad eirn Gofug$[...]

sare Riede firir Saxlande sa er Rÿgardur hiet, hann $[...]

$$lld ÿfir ǫllum heime firir sunnan haf, hann var milldur og uins$[...]

vel ad sier giǫr, hann var sigursæll j. orustum, vitur og sniall j m$[...]

ödur og forsiäll. hann var kuongadur madur, og er ei nefnd kona han$[...]

attu ij bǫrn, hiet Konradur son þeirra enn Siuilla dötter. þat var [...]

[...]$iætum giǫrt huad fǫgur þau voru af ǫllum þeim þau säu, Konradur $$[...]

[...]ldre þeirra sÿskÿna. Rodgeyr hiet einn gǫfugur Jall, hann var hin[...]

[...]pekingur og hinn beste klerkur, hann kunne allra þiöda tungur nälega J h$[...]

[...]numm, og so er ä kuedid, ad hann kunne allt þad sem madur matte kunna [...]

[...]$ þessum heime,


2. [f. 20v]

þau konräd & Matth vntuzt

mikid, og ättu ij. Sonu, hiet annar Vilhiälmur, enn annar Heynrikur, Epter

miklagardz konginn töku þau Rÿke & vntu þess vel og leinge, Vilhialmur

var sendur til Saxlandz & vard mikill Hǫfdingi, Konräd hiellt virdingu

Sinne og Rÿke, & þőtte hinn vitrazte & hinn frægaste kongur alla æfe /

hann liet þad giǫra til ägiætis sier ad hann liet fÿlz leggina grafa, Og

Gulle J Renna, og setia vÿda gÿmsteinum, og liet þar giǫra branda firir

hallar


[f. 21r]


hallar dÿrumm sÿnumm, hann riede fyrer Miklagarde medann gud liede honum

lijfdaga til, eptir hanz daga vard Heinrekur Stőlkőngur, og stÿrde vel &

stillelega Sÿnu Rÿke, og hefur mikid af viturleik & vaskleik fodur sijnz

hann ätte sier þann son er kÿrielax hiet, hann var vitur og vinsæll,

og vel ad sier þad kalla menn, ad borg su Mune bigd

Hafa verid firir ønduerdu, er Konräd sőcte[?] ste

inana til, og Mune ormar, og Eiturkuykendj monnum

Eitt hafva J þeim stad, Enn Kirrielax kőngur, Riedj lej=

nge firir synu rijke, og eru margar Merkeligar

sǫgur fra komnar, þo ad þad sie Ey gre$nd J þeßare

frä sǫgu, Enn eirn Köngur fann hana skrifada,

á Eynu stræde med þeßumm hætte sem nu eru

fröder menn vanir ad seigia sydann, og prÿdde

þennann köng Rausnarseme /: og er hier Nu lokid

þessare frasogu vmm Conrad Keisarason.

~

Anno. MDC.LXXXII.

XXIII. Octobris.


Lbs 2462 4to


1. [f. 119r]

Sagan af

Conrad keisara Syne og Rodbert

Svikara

Cap 1te

Þad er Upphaf þessarar sǫgu ad einn gǫfugur

keisare réde fyrir Saxlande er Rgardr hét, hann

átte vald yfir ǫllum heimi fyrir sunnan haf, hann var

mildr og vinsæll, og vel ad sér giǫr um alla hlut$;

hann var kvongadur, og er ej Drottníng hans nefnd, þau áttu

2 Bǫrn, og het Conrád son hans, enn Similia Dóttir, þau voru

ágætum listum búin, og miǫg fǫgr álitin af ǫllum þeim er

þau sáu, Conrád var eldre þeirra systkina; Rodgeir hét

einn ágætr Jall, hann var hinn meste spekíngr, og beste

klerkr, hann kunni allra þioda Túngumál í ǫllum heimi,


2. [f. 144r]

þau Conrád og Matthildr unntust mikid

vel, og gátu tvo sonu, hét annar Vilhiálmur, enn ann-

ar Hinrik eptir Miklagards kongi, tóku þeir Ríki, og nutu[?]

þeß vel og lengi, Vilhiálmr var sendr til Saxlands, og

vard þar mikill hǫfdíngi, Conrád hélt virdíngu sinni,

og Ríki, og þókte hinn frægaste alla æfi, hann lét grafa

Fíls leggina til ágætis sér, og gulli vída renna og gimm-

steinum setia, og lét þaraf giǫra Branda fyrir sínum hallar-

dyrum, hann réde fyrir Miklagardi medan hans lífdagar

endtuste[?], enn eptir hans dag var Hinrik son hans stólkongr í

Miklagardi, og stírdi vel og lengi Ríki sínu, því hann hafdi

mikid af viturleik módr sinnar og $enisti[?] fǫdr síns,

hann átti þann son er Cyrielax hét, hann var vitr og vinsæll,

og vel ad sér, þad kalla menn ad borg sú hafi biggd verid

fyrir ǫndverdu er Fadir hans sókti steinana í, og munu

þar[?] Ormar og Eitr kvikindi mǫnnumeidt hafa í þeim

stad, og lagst so á gullid; enn Cyrielax réde lengi fyr-

-ir sínu Ríki, og eru margar merkilegar sőgur

frá honum komnar, þó ej sér[?] hér greindar.

og endast h;er sagan af þeßum frægakappa Conrádr=


[f.144v]


Keisara Syni, samt af þeim slæga svikara Rodbert.

Historia hæc die decimo tertio mense Januari,

anno autem Xi Millesimo octingenteprimo[?]

primo scripta fuit.

M: ~ A:


Lbs 272 fol


1. [f. 28r]

Saga af Konrad Keysara

syne

Þad er uphaf þessarar frasøgu, ad eirn gofugur key

sare riede fijrer Saxlande, sä er Rijgardur hiet, hann ätte

valld yfer ǫllum heime firir sunnann haf, hann var milldur

og vinsæll, og vel ad sier giǫr, hann var sigursæll i orustum,

vitur og sniall i mäle, fröd og forsiäll; hann var kvon=

gadur madur, og er ei nefnd kona hans, þau ättu

tvǫ bǫrn, hiet Konrädur son þeirra enn Sivilla dötter; þad var ad ägiæ

=tum giǫrt hvad fǫgur þau voru af ǫllum þeim þaug säu: Konr:

var elldre þeirra systkyna. Rodgeyr hiet eirn gǫfugur Jall, hann var

hinn meste spekingur, og hinn beste klerkur, hann kunne allra handa[?]

tungur nälega i heimenum, og so er äkueded, ad hann kunne allt þad sem

madur mätte kunna i þeßum heime;


2. [f. 38v]

þau kon: & matth: vnntust mikid, & ättu ij sonu hiet annar Vilhi$$$

enn annar heynrekur Epter miklagardz kongenn töku þau vid, og untu þeß vel og leinge. Vilh$$$$

var sendur til Saxlandz & var mikell hǫfdinge, kon: hiellt vyrdingu sinne & rike, & þotte hinn

vitraste kongur & hinn frægaste alla æfe, hann liet þad giǫra til ägiætes sier, ad hann liet

fylsleggena grafa, & gulle i renna, & setia vyda gimsteinum & liet þar giǫra branda

firir hallardyrum synum hann riede firer miklag: medan gud liede honum lyfdaga til, Eptir

hans daga vard Heynrekur Stölkongur, & styrde vel & stillelega synu rike, & hefur mikid

af viturleik & vaskleik fődur synz, hann ätte sier þann son er Kyrielax het, hann var vit[...]

& vinsæll & vel ad sier, þad kalla menn ad borg su mune bygd hafa verid firer ǫndverdu

er Konr: sökte steinana til, & mune ormar & Eiturkvikende, monnum Eydt hafa J

þeim stad, Enn Kiriel: kongur riede leinge firir synu rike, & eru margar merkelegar sǫgur fra komnar, þo ad

þad sie ey greindt i þessare frasǫgu, Enn eirn kongur fann hana skrifada, ä einu stræte

med þessum hætte, sem nu eru fröder menn vanir ad seigia sydan, og prydde þennan kong rausnar

seme, og er hier nu loked þessare frasőgu umm Konrd keis

=arason. ~


Lbs 3121 4to


1. (p. 1 of this saga—they’re individually paginated)

Konráds saga Keisarasonar

Er Fór Til Ormalands

þad er upphaf þessarrar frá sagnar ad einn

göfugur Keisari ried firir saxlandi sá er

Rikardur hiet hann átti ad stira miklu riki,

firir nordann fiall vitur var hann og vin

sæll og vel ad sier um alla hluti fridur var

hann og for siáll sigur sæll i orustum enn sni

allur i máli hann var kvongadur og er hans

Drottning ei nemd þau áttu tvő bőrn hiet Kon

rádur son þeirra enn silvia dóttir þad er ágiæt

um giört hvussu fögur þaug voru silvia var

þeirra ellri siskina Rodgeir hiet iarl eirn göf

ugur i riki Keisarans han var mesti speking

ur og besti klerkur svo er sagt ad hann var vitr

astur madur i þeim löndum han kunni ad tala

og skelgja allra þióda túngur og so er ad kved

id ad hann kunni allar þær iþróttir sem madur


[p. 2]


má mani kienna i þessum heimi


2. [p. 58]

þau Matthildur áttu börn

saman þeirra son var Kirjalax keisari og Emanuel Grik

ja konungur dóttir þeirra var Júta er átti herra Főlki son

júliens hertogu af brúnn vik og frá þeim eru komnir hin

ir mestu hőfdinga bædi i saxlandi og Miklagardi þad er og

alsakt ad Konrádr hefur i Babilon sótta steina þá er firr

var sakt enn leggi filsins liet hann grafa og gulli búa og setja

sidan upp firir branda hiá hallardirum Riki Konráds og

Matthildar stód med mikilli pridi alla þeirra lifdaga og

lúkum vér svo þessari sőgu,

adrir seigja ad þau Konrádur og Matthildur attu tvo

sonu / Heinrik og Vilhiálm enn őngum[?], dóttur vard

vilhiálmur keisari eftir Födur sinn i saxlandi

enn Heinrekur konúngur i Miklagardi og hans son var

Kirjalax og liklar hér þessi saga,


Endad ad skrifa þessa sögu

dag 28 Desinber 1869


Lbs 1509 4to


1. [p. 620]

Sagan af.

Konráð keisarasyni.

1. Kap. Þat er upphaf þessarar sőgu, at einn gőf

-ugr keisari réð fyrir Saxlandi sá er Rikarðr

hét, hann átti at stýra miklu ríki fyrir norðan

fjall, vitr var hann & vinsæll ok vel at sér um alla

hluti, fríðr var hann & forsjáll, sigrsæll í orruztum

snjallr í máli; hann var kvongaðr ok er drottníng

hans eigi nefnd; þau áttu tvő bőrn, hét Konráð son

þeirra, en Silvía dóttir. Þat er at ágætum gert hversu

fögr þau váru. Silvía var þeirra eldri systkyna.

Roðgeir hét einn gőfigr jarl í ríki keisarans, hann

var mesti spekíngr ok bezti góðr klerkr. Svo er sagt at

hann var vitrastr maðr í þeim lőndum í þann

tíma, hann kunni at skilja & tala allarra túngrþjóða túngr

ok svo er atkveðit at hann kunni allar þær íþróttir

sem maðr má manni kenna í þessum heimi.


2. [p. 679]

XXII kap. En konráðr konúngr tók nú við

ríkis stjórn, ok er margt ágætlegt frá honum


[p. 680]


at segja. Þau Matthildr drottníng áttu bőrn sam-

-an; þeirra son var kirjalax keisari ok Emanú-

-el Grickjakonúngr ok Vilhjálmr keisari á Sax-

-landi; dóttir þeirra var Júlía er átti Fólki son Júl-

-íens hertoga af Brúnsvik, ok frá þeim eru komn-

-ar allar hinar gőfgustu konunga ættir á Sax-

-landi ok í Miklagarði. Þat er ok alsagt at kon-

-ráðr hafi í Babilon sótt steina þá, er fyrr var

frá sagt, en leggi fílsins lét hann grafa ok

gulli búa, ok setja síðan upp fyrir branda

hjá hallardyrum, en őll őnur hin ágætu

bein lét hann búa til ágæts borðbúnaðar;

ríki konráðs konúngs ok Matthildar drottn-

-íngar stóð með mikilli prýði ok virðing alla

þeirra daga; ok lúkum vær þannig sőgunni

af konráði konúngi ok Matthildi drottníngu.

hafi þeir þőck er hlíddu.


Lbs 3944 8vo (no page nos; actually seems more similar to Magnús Jónsson’s text than to the edn—one the exemplar of the other, or just common corrections (they are on different sides of the country...)? Or a common exemplar?)


1. [title page]

Sagan

af

Konráði

Keisara=

syni

1900


[new page, blank; another new page]


1. Kapituli


það er upphaf þessarar frá sagnar

einn göfugur keisari rjeð Sagxlandi

sá er Ríkarður hjet hann átti að

stýra miklu rýki fyrir Norðann fjall.

vitur var hann og vinsæll og vel að sjer

um alla hluti friður var hann ok for-

sjáll sigrsæll i orustum enn sna

snjallur i máli hann var kvongaður

og er hanns drotting eigi nemd.

þau áttu tvö börn hjet Konráð son

þeirra enn Silvia dóttir. það var

að á gætum gjört, hversu fögur þau

váru, Silvia var þeirra eldri systkina

Roðgeir hjet jarl einn göfugr i

ríki Keisarans; hann var mesti

spekingr og bezti klerkur. Svo er

sagt, að hann var vitrastur maður i

þeim


[new page]


þeim löndum í þann tima hann

kunni að skylja og tala allra þjóda

tungur; og svo er að kveðið, að hann

kunni allar þær íþróttir, sem madur

má manni kjenna i þessum heimi.


2.

22 Kap._ _ _

Enn Konr tók nú við rikis-

stjórn í Miklagarði, ok er mart ágæt

legt, frá honum að segja. þau Matth:

áttu börn saman. þeirra börn váru [written over something else, maybe var, as in the printed edn]

Kirilags, keisari og Emanúel Grikkja

kongur. dóttir þeirra var Júta er átti

hr. Fólki son Júliens hertoga af Brúns-

vík, og frá þeim eru komnar allar

hinar göfgustu konungaættir bæði í

Sagslandi og í Miklagarði, það er og alsagt

að Konr: hefur í Babílon sótt steina

þá er fyrr var frá sagt, enn leggi

Filsins ljet hann grafa og gulli búa

og setja síðan upp fyrir branga[?] hjá

hallar


[new page]


hallardyrum enn öll önnur hin

á gætu bein hanns ljet hann búa til

ágæts borðbúnaðar, Riki Konráðs kongs

og Matthildar drottningar stóð með mik

illi prýði og virðingu alla þeirra

lifdaga, og ljúkum vjer svo þessari

sögu

Endir.

Enduð. þann 25 Mars 1900

af

Erlendi Baldvinssyni

Gvendarnesi

EB


JS 623 4to


1. [f. 32r]

Sagann

af

Conraad Keisarasyni

og

Rodbert Svikara

Capit. 1.

Þat er upphaf þessarar sőgu, at eirn á=

=gjætur og gǫfugur Keisari rédi fyrir Saxlandi

er Rigardur hét, hann atti vald yfir őllum

heimi fyrir sunnann haf, hann var mild=

=ur og vinsæll og vel ad sér um alla hluti,

hann var kvongadur og er ej drottning hanns

=nefnd. þaug áttu 2 bőrn og hét Conraad

son hanns enn similja dóttur, þaug vóru

agjætum lystum búinn og mjőg főgur álit=

=inn af őllum þeim er þaug sáu, Con=

=raad var eldri þeirra systkina. Rodgeir

hét eirn agjætur Jall, hann var hinn mesti

spekingur og besti klerkur, hann kunni all=

=ra þjóda túngumál í őllum heimi,


2. [f. 69r]

þaug Conrad og

Matthildur untust mikit vel og gátu tvo

sonu; hétt annar Wilhjalmur, enn annar

Hinrik, eptir Miklagards kóngi, tóku þeir

ríki og untu þess vel og leíngi. Wilhjalmur

var sendur til Saxlands, og vard þar mikill

hőfdingi, Conrad hélt virdingu sína og

ríki til daudadags og þótti hinn frægasti

alla æfi, hann lét grafa Fílsbein og leggina


[f. 69v]


til ágjætis sér og gulli vída renna og gim=

=steinum setja, og lét þar af gjőra branda

fyrir sínum hallardyrum. Hann rédi fyr=

=ir Miklagardi, medann hanns lífdagar

entust. Enn eptir hanns daga vard Hin=

=rik son hanns Stólkongur í Miklagardi og

stýrdi vel og leíngi ríki sínu, því hann hafdi

viturleik módur sinnar og vaxleík[?] fődur sins,

hann átti þann son er Cyrjelax hét, hann

var vitr og vel ad sér. Þad kalla menn at

borg sú hafi bygd verit fyrir ǫndverdu er

Conrad sókti steíninn í, og munu þar ormar

og eýtur qvíkindi mőnnum eídt hafa í

þeim stad og lagst so á gullit. Cyrjelax rédi

leíngi fyrir sínu ríki, og eru margar mer=

=kilegar sőgur fra honum komnar, þótt ej

séu her greíndar, og er nú hér á enda þes=

=si saga af þeim fræga kappa Conrad

Keísarasyni og Rodbert Svikara

~


Lbs 998 4to


1. [f. 17r]; NB my version of AM118/119 lacks the stuff about languages, but it appears here—so Zitelsberger’s stemma or my reconstruction of AM118/119 from his notes are wrong; possibly multiple exemplars?

Sagann af

Konrad keysara syne

Þad er uphaf þessarar frásǫgu ad einn keysare rede fyrer

Saxlande sa er Rígard het, hann átte vald yfer øllum heime fyrer sunnan

haf, hann var mildr oc vinsæll oc vel ad sier giǫr sigrsæll i Ørustum vitr

oc sniallr i mále, fródr oc forsiáll, kvongadr var hann, oc er drottning

hans ei nefnd, þꜹ áttu ij. Bǫrn, het konrad son þeirra enn Silvía

Dótter, þad var at ágiætum giǫrt, hvad fǫgr þꜹ vóru af ǫllum

þeim er þꜹ sáu, konrað var eldre enn Syster hans.

Roðgeir het einn gǫfigr Jall, hann var hinn meste spekingr, oc beste

klerkr, hann kunne nálega allra þióda Túngr i heimenum. Oc so er

ad kveded, ad hann kunne allt þad, sem madr mátte $oma i heimenum

þessum,


2. [f. 33r]

þꜹ konr: & Matth:

untust mikid & áttu ij. sonu, hiet annar Vilhialmr, enn annar Henrek eptir Miklagards

konge, tóku þꜹ konr Ríkid, & nutu þess vel & lenge, Vilhialmr var sendr til Saxlands

& vard mikill hǫfdinge. konr: helt virding sinne & Ríke & þótte frægste kongur alla

æfe, hann liet til ágiætis sier grafa fíls leggina gulle i renna & gimsteinum setja & giora

þar af Branda fyrir hallar dyrum sínum. Eptir hans daga vard Hinrik son hans stólkongr, &

ríkte vel & leinge, Son atte hann er Kyrielax hiet, sa rede & lenge firir þar, oc,

eru margar merkelegar sǫgr af honum komnar, þo her se ei getid, kalla menn at Borg su

er konr sókte i steinana mune fyr af monnum bigd hafa verit, enn af Eitrkvik

indum eydd, fann einn kongr þessa sǫgu þnin skrifada á einu stræte. Oc likr

So søgu af konrade keysara syne


Lbs 632 4to


1. [p. 90]


Sagann af

Konrde keysara syne

Þad er upphaf þessarar søgu ad einn keysare réd fyrer

Saxlande sá er Rigard hiet, hann atte lande valld yfir ǫllum

heimi fyrer sunnan haf, hann var mildr oc vinsæll oc vel ad sier giǫr

sigrsæll i orustum vitr & sniallr i mále, fródr oc forsiall,

keysare[messy—written over abbreviation of hann or kongur?] var kvongadr, oc er drottning hans ei nefnd, þꜹ áttu 2.

Bǫrn, het konrád son þeirra enn Silvia Dóttir, þad var ad á giætum

haft, hvad fǫgr þꜹ vóru af ǫllum þeim er þꜹ sáu. Konrad var

er elldri enn systir hans. Rodgeir hiet einn gǫfigr Jarl, hann var hinn

mesti spekíngr, oc besti klerkr, hann kunne nálega allra þióda Tungr

i heiminum, oc so er ad kvedid, ad hann kynne allt þad sem madr mátti ne-

ma i heiminum.


2. [p. 135]

þꜹ Konr. oc Matth. unntust mikid oc

attu 2. sonu het hinn eini Vilhialmr enn annar Henrik eptir Mikla gards

K. tóku þꜹ Kon. Rikid oc nutu þess vel oc leingi, Vilhiamr var sendr

til Saxl. oc vard mikill hǫfdingi. Kon. hielt virding sinne oc rike

oc þótti frægasti kongr alla æfe. Hann liet til ágiætis sier grafa fils

leggina oc gulli i renna, oc gimsteinum setia, oc giǫra þar af Branda fyrir

Hallar dirum sínum. Eptir hans daga vard Henrek son hans Stólkongr oc

ríkti vel oc leingi, Son atti hann er Kirielax hiet, sá redi oc leinge Riki

þar; oc eru margar oc merkilegar sǫgr af honum komnar, þo hier se ei getid

kalla menn ad borg sú, er Kon. sokti i steinana mune fyrri af mǫnnum

byggd hafa verid, enn af eitr Kvikindum eydd, fann einn kongur

þessa sǫgu þannin skrifada á einu stræti. Og lykr so sǫgu af

Konráde keysara syne ~


IBR 5-6 fol., specially 5, being volume 1 of two. A few letters lost on the margin due to restoration are marked by the restorer (I presume) and my me in [...].


1. [p. 49]


Hier byriar søguna af konräd keÿsarasyne.

Þad er vpphaff þeßarar fräsǫgu, ad eirnn Gǫfugur keÿsare ried firer Saxland[e]

sä er


[p. 50]


[sá er] Rÿgard hiet, hann ätte valld jfer ǫllum heime fyrer sunnan haf hann var milld$

[& vi]nsæll & vel ad sier gior, hann var Sigursæll j orrostom[?], vitur, & sniallur i mäle

frödur & forsiäll, hann var kuongadur madur, & er drottning hans eige nefnd, þau

áttu ij bǫrn, hiet konrädur, son þeirra, enn Sivilia dötter, þad var ad ägiætum giort

hvad fǫgur þau voru af ǫllum þeim er þau säu. Konrädur var

elldre þeirra systkine.

Rodgeir hiet eirnn gǫfugur Jarl, hann var enn meste spekingur, & enn besti klerkur

hann kunne nälega allra þiöda tungur j heiminum

& so er äkueded ad hann k$$$

allt þad sem madur mätte kunna j heiminum.


2. [p. 77]


þau konräd, & matthilldur vnntust miked, & ättu ij. sonu, hiet

annar vilhiälmur, enn annar heinrikur, eptir miklagardz konge. töku þau rÿked,

& nutu þeß vel, & leingi, vilhialmur var sendur til Saxlandz, & vard mikill hǫfdinge,

konräd hiellt virdingu sinne, oc rÿke, & þötte honum vitraste, & hinn frægaste kongur alla æfe, hann liet þad giora til ägiætis sier, ad hann liet fÿlzleggina grafa, & gulle j renna, & setia vÿda gimsteinum, & liet þar giǫra af branda, fyrer

hallardyrum sÿnum, hann riede fyrer miklagarde, medan gud liede honum lÿfdaga til,

eftir hans daga vard heinrek son hans stölkongur, & stÿrde vel & stillelega sÿnu rÿke, & $$$ miked af viturleik, & vaskleik fǫdur sÿns, hann ätte sier þann son,

er kyrielax hiet, hann var vitur, & vinsæll, & vel ad sier. þad kalla menn ad borg su mune bygd hafa vered firir ǫnduerdu er konräd sökte steinana til,

& mune ormar, & eÿturkuikinde mǫnnum eÿdt hafa j þeim stad, enn kyrie-

-lax kongur virde leinge firir sÿnu rÿke, & eru margar merkelegar sǫgur

fra honum komnar, þö ad sie ei g$$mt i þeßare frasǫgu, enn eirnn köngur

fann henne skrifada, ä einu stræte, med þeßum hætte, sem nu eru fröder

menn vaner ad segia sÿdan, & prÿdde þennan rausn samasta kong þeßum ordum,

& er nu hier loked þeßare frasǫgu, vmm konräd keÿsarason.



ÍB 224 8vo


1. [f. 103v]

Saga af Kon

rád Keisara Syne, og

Rodbert Svikara

Cap 1m

Þad er upphaf þessarar

sogu, keisare sa riede firer

Saxlande er Rigard hiet, hann

atte vald yfir ollum heime fyrer

sunnann haf, hann var mildur & vin

sæll og vel ad sier giǫr um alla

hlute, hann var kvongadur og er ej

Drottning hanns nefnd, hann ätte

2 born hiet Konrád sonur enn Si

milia Dotter, þad var af ágiætum lytum

orkt hvad fǫgur þau voru af ollum

þeim er þau sáu, Konrád var eldre

þeirra systkyna; Rodgeir hiet einn

ágiætur Jall hann var hinn meste spek

ingur


[f. 104r]


ingur og beste klerkur, hann kunne nær

allra þioda Tűngumál i ǫllum heime


2. [f. 140r]


þau Conr & Matth unntust vel og

gatu 2 sonu hiet annar Wilhialmur

enn annar Henrik efftir Miklagards

konge toku þeir Ryke og nutu þess

vel


[f. 140v]


vel & $einge, Wilhiálmur var se$$[...]

til Saxlands, og giordest þar kongur a m[...]

hiellt vyrdingu sinne og Ryke & þokte

hinn frægaste alla æfe. hann liet graf$

fylsleggena til ágiætis sier gulle

vyda renna og gimsteinum setia og liet

þar af giǫra branda fyrir sinum hallar

dyrum, hann rede fyrir Miklagarde alla sin$

lyfdaga, efftir hannz dag vard Henrik

son hannz stólkóngur og styrde vel og stille

liga sinu Ryke, þvi hann hafde miked af

viturleik modur sinnar og vaskleik foður

sinns hann átte þann son er kyrielax

hiet hann var vitur vinsæll & vel ad

sier þad segia menn ad borg sú hafe

fyrrum bigd vered, sem Conr sókte i

steinana, enn sydan hafe Ormar og Eitur

kykinde mǫnnum Eidt i þeim stad & lagdst

so á gulled, enn Kyrialax seinn annad virde leinge firir

sinu Ryke, og eru margar merkelegar

sogur fra honum komnar þó ej sie fleira

af sonum sagdt i þeßare sǫgu Enn

þesse saga er fra Danmork til þeß$

lande


[f. 141r]


$ands komenn j $$$ $$$$[...]

eru frodir menn ad komnar, & $$[...]

so til lykta þessa sogu af þeim

vafnfræga Konrad Keisara

Syne og ófræga Rodbert

Svikara


ÍB 679 4to


1. [p. 69]

Sagann af Konrade Keisara syni

1te Kap: frá uppvexti þeirra Konräds & Rodberts.

Rÿgardur hefur keisari heitid & riedi fyrir Saxlandi

hann var hardr vid övini sÿna enn vinsæll vid vini manna

vitrastur & audugr af fie hann var bardaga madur mikill fyrri,

hlut æfi sinnar a gjæta drottning hefur hann sier ätt af af dÿrum

ættum & kiemr hun eÿ vid þessa sǫgu vid henni öl hann tvǫ bǫrn son &

Dottir hiet sonr hans konrad enn Jngibjǫrg Dottir Konrad

var allra manna frÿdastr & frækilegastr, & liet kongr son

sinn verjast vid allar Riddaralegar y þróttir er menn hǫfdu þa

spurn af haft hvor madr unni honum hugastum keis: unni og

mikid sini synum Ingib: keis: Dottir var væn og vel kunnandi

frÿd & fǫgr svo einginn kvennkastr fanst slÿkr i ǫllu saxlandi.

heni var vidugleg skiema reist & til feingnar Jarla & hertoga

dætr. henni til þjonustu meÿa; Jarl var i Rÿki keisara

er Rodgeir hiet, hann var hinn vitrasti madr i ǫllu saxlandi &

& hinn besti bardaga madr hafdi hann verid & kunni allar tungr


2. [p. 101]

Konr: & Matth: ättu þrjä sonu hiet sá fÿrsti

Rigardr sem vard keisari eptir Afæ[?] sinn ä Saxlande annar

son þeirra hiet Kÿrilax þridie hiet Wilhjalmr. Konr.

vard kongr eftir fǫdr Matth. enn Kjrilax vard kongr eptir

Konr: fǫdr sinn, stÿrdi Konr: rÿki sÿnu vel & leingi til þess

hann vard hä alldradr, unntust þaug Konr: & Matth; a gjæt

lega vel, til dauda dags og hfum vier eÿ heirt þessa sǫgu leingri

af Konräd keisara sÿni ~ TANTUM ~


[then there’s a slip of paper bound in between pp. 100 and 101, same hand I think:]


Lÿkill Vidbætir sǫgunar af konrad keÿsara sÿni

þad er nu þessu næst ad seiga ad sonur Rodberts og

Silvie er Eÿ rÿkr hiet ox upp med modr sinni og var

aungvum þeokr[?],herdi hann listir sem ungum mǫnnum voru

tÿdar i þa Daga þar til hann var þroskadur lagdist hann þá i

hernad og vard óvinsæll af Ráni þvi er hann hafdi vid

kaup menn og bændr. og hiellt hann þvi framm nockra hvad[?] þeir

hittust i hernadi Hárekr hinn kargi og er svo sagt ad Jóvædinn[?]

sjáe best samann þui þeir hafi svikid Hertrigg kong sinn er

Riedi fyrir Garda rÿki þar fiell Harekr fÿrir Triggva

kongi af Saxlandi sem seigir J sǫgunni af Hring og Triggva.

Eptir þad sveik Eÿrikr Rodbert son Triggva kongs og eptir þad

hefdi Hringr á Eyriki og Drap hann i Eÿrarsundi og er svo sagt

ad þessi Eÿrikr hafi verid fadir Vilhjálms suikara sem

gietid er i søgunni af Gaungu Hrolfi og endar svo þessi

Eÿriks frá sǫgn og sǫgunnar Appendix med svo felldu nidr

lagi


ÍB 277 4to

1. [p. 249]

Saga af Konráde keisarasýni, i Saxlande

1te Cap: —

Rýgardur hefur keisari heited, og Rjede fyrir Saxlande

hann var vin sæll vid vini, enn hardur vid ó vine sýna, manna vitrastur og ꜹd=

-ugastur hann var bardagamadur mikill fyrra hlut æfi sinnar. á gæta

drottningu hafdi hann sér feingid af dýrum ættum og kémur hun ej vid

þessa sǫgu. vid henni ǫl hann 2 Bǫrn, son og dóttir hjet sonur hans konr=

-ad, enn Jngibjǫrg dóttir. Konrad var allra manna frydastur og fræki

legastur. liet kongur son sinn verjast vid allar Riddara legar i þróttir

er menn hǫfdu spurn af haft. hvor madur unni honum hugástum keisare

unni honum og mikid. Jngib: késaradóttir var væn og vel kunn


[p. 250]


andi fryd og fǫgr. svo einginn kven kastr fanst slýkur i ǫllu

Saxlande, henni var vyrdugleg skéma reist, og til feingnar Jalla og

hertoga dætur. henni til þjónustu meýja — Jall sá var i Rýki kes:

arans er Rodgér hjet, hann var enn vitrasti madur i ǫllu Saxlandi, oc

hinn mesti bardaga madur. hafde hann verid, hann kunni allar túngur


2. lost